Polki: sfrustrowane żony i matki

W polskim społeczeństwie rolę kobiety zwykło się uważać za szczególną. Chociaż każdy człowiek jest inny, niepowtarzalny, w ujęciu zbiorczym wyjątkowość kobiet wynika z funkcji pełnionych przez nie w rodzinie – zarówno tych danych z natury, biologicznych, jak i nabytych, wyuczonych w procesie socjalizacji. W obiegowej opinii Polka to dusza domu – wzorowa matka („matka Polka”) i gospodyni.

Trzy piąte ankietowanych prez CBOS Polek (59%) żyje w sformalizowanym związku, jedną piątą (19%) stanowią panny, jedną siódmą (15%) – wdowy, pozostałe zaś (7%) to rozwódki i kobiety pozostające w separacji z mężem. Wśród panien najwięcej jest takich, które żyją w pojedynkę (64%, 12% ogółu kobiet), co piąta ma kogoś, ale nie mieszka z nim (22%, 4% ogółu kobiet), a 14% żyje w konkubinacie (3% ogółu kobiet). Na nowy związek zdecydowała się co trzecia , kobieta żyjąca w (31%, 2% ogółu kobiet) i tylko nieliczne wdowy (3%).

Ogółem do życia w konkubinacie – prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego w ramach niesformalizowanego – przyznaje się 5% respondentek. Porównywalna grupa kobiet (4%) deklaruje, że pozostaje w związku nieformalnym – żyje osobno, bez ślubu. Co trzecia Polka (32%) obecnie nie ma partnera.

Równość w związku

Preferencje w zakresie modelu rodziny oddalają się od stosunków patriarchalnych ewoluując w kierunku relacji bardziej egalitarnych. W tegorocznym badaniu prawie połowa ankietowanych (46%) wyraziła aprobatę modelu partnerskiego, w którym kobieta i mężczyzna w zbliżonym stopniu angażują się w sprawy rodzinne i zawodowe. Stosunkowo liczne grupy preferują model tradycyjny, w którym jedynie mężczyzna pracuje, zarabiając wystarczająco na zaspokojenie potrzeb rodziny, natomiast kobieta zajmuje się prowadzeniem domu i dziećmi (23%), oraz nieproporcjonalny żeński – w którym pracują oboje, jednak mężczyzna bardziej angażuje się w pracę, a kobieta poświęca się też rodzinie (22%). Niewielkie poparcie ma wariant z odwróconymi rolami – gdzie kobieta i mężczyzna pracują, ale to na kobiecie spoczywa główny ciężar utrzymania rodziny, podczas gdy mężczyźnie przypadają w udziale obowiązki domowe (6%). Tylko nieliczni respondenci (1%) opowiadają się za modelem odwróconym, w którym kobieta jest jedynym żywicielem rodziny, a mężczyzna prowadzi dom.

Równy podział obowiązków rodzinnych i zawodowych częściej preferują kobiety niż mężczyźni (50% wobec 43%). Istotnie mniej zwolenniczek niż zwolenników ma natomiast wariant tradycyjny (19% wobec 26%).