Pomagamy starszym, ale głównie w rodzinie

Przekonanie, iż polskie nie jest wcale powszechne – wyraża je co drugi ankietowany. Pogląd taki częściej prezentują osoby lepiej wykształcone, mieszkające w większych miejscowościach, znajdujące się w stosunkowo dobrym położeniu materialnym.

Trudna starość

Ponad połowa dorosłych Polaków (52%) zna osobiście kogoś, kto z powodu starszego wieku ma trudności z wykonywaniem niektórych codziennych czynności, takich jak: załatwianie spraw w urzędach, robienie zakupów, sprzątanie, przygotowywanie posiłków, ubieranie się, higiena osobista. Co dziesiąty ankietowany przyznaje, że sam ma tego typu problemy.

Ograniczenia wynikające z wieku nasilają się po ukończeniu 75 roku życia – deklaruje je co drugi badany w tej grupie wiekowej. Wśród ankietowanych w wieku 60–74 lata zgłasza je co siódmy Polak, a w grupie wiekowej 55-59 lat co dziesiąty.

Wśród badanych powyżej 75 roku życia zdecydowanie pogarsza się również samoocena stanu zdrowia. Większość badanych w tym wieku źle ocenia swój stan zdrowia, a jedynie co dziesiąty dobrze. Wśród młodszych respondentów subiektywna ocena stanu zdrowia jest dużo lepsza – w grupie wiekowej 60–74 lata co czwarty badany ocenia go dobrze, a jedna trzecia źle.

Pomagamy starszym

Co trzeci dorosły mieszkaniec Polski komuś, kto jest w starszym wieku i potrzebuje pomocy. Stosunkowo częściej udzielanie pomocy seniorom deklarują osoby lepiej wykształcone – z wykształceniem średnim (36%) lub wyższym (39%) oraz znajdujące się w lepszej sytuacji materialnej – o dochodach per capita powyżej 1000 zł (w grupie osób o dochodach od 1001 do 1500 zł odsetek ten wynosi 41%, a w grupie osób o dochodach powyżej 1500 zł – 38%).

Świadczona pomoc ma przeważnie charakter rodzinny – niemal trzy czwarte pomagających wspiera kogoś z najbliższej rodziny (73%). W dalszej kolejności, pod względem częstości wskazań, sytuuje się pomoc sąsiedzka oraz ta obejmująca znajomych (po 21%). Niewiele rzadziej Polacy pomagają komuś z grona przyjaciół (16%) i osobom z dalszej rodziny (12%).

Polacy nadal najczęściej pomagają osobom starszym w prowadzeniu gospodarstwa domowego: w zakupach, sprzątaniu, praniu, przygotowywaniu posiłków. Niewiele rzadziej wparcie polega na dotrzymywaniu towarzystwa w domu, na , w kościele oraz na pomocy w załatwianiu rozmaitych spraw np. u lekarza, w urzędzie, w banku. Częstą formą wsparcia jest udzielanie porad w ważnych sprawach oraz pielęgnacja w chorobie. Rzadziej pomoc związana jest z utrzymaniem higieny osobistej i ubieraniem oraz wsparciem finansowym.

Co siódma osoba opiekująca się osobą starszą wymieniła inny rodzaj pomocy niż wyżej opisane. Wśród nich dominowały dwa typy odpowiedzi: pomoc w transporcie, dowożeniu w różne miejsca oraz udzielanie wsparcia psychicznego poprzez rozmowę bądź samą obecność.

Większość badanych, którzy pomagają ludziom starszym, opiekuje się jedną osobą (55%), co czwarty dwiema, a co ósmy trzema. Średnia liczba podopiecznych przypadających na jednego opiekuna wynosi prawie dwie osoby (1,90).

Bez uciążliwości

Średnia liczba godzin poświęcanych przez jednego opiekuna na pomoc osobom starszym wynosi ponad jedenaście godzin tygodniowo, co daje przeciętnie dzienne obciążenie – około półtorej godziny. Blisko połowa pomagających (45%) przeznacza na opiekę nad osobami starszymi do czterech godzin tygodniowo, jedna trzecia (33%) od czterech do dziesięciu, a co piąty opiekun poświęca na ten cel powyżej dziesięciu godzin (22%).

Mimo że opieka nad osobami starszymi stanowi na ogół spore obciążenie czasowe i z reguły wykonywana jest nieodpłatnie, jedynie co dziesiąty opiekun uważa, że jest ona uciążliwa (11%). Prawie połowa pomagających określa ją jako raczej niesprawiającą kłopotu (46%), a dwie piąte jako zupełnie niesprawiającą kłopotu (42%).

Osoby starsze nieradzące sobie z wykonywaniem niektórych codziennych czynności najczęściej wspierane są przez rodzinę – w większości przypadków przez dzieci (63%), rzadziej przez współmałżonków (38%) i (29%). Stosunkowo często seniorom pomagają przyjaciele (26%), znajomi (23%) oraz sąsiedzi (23%). Trochę rzadziej osoby starsze wspierane są przez rodzeństwo (16%) oraz dalszą rodzinę (13%). Z instytucjonalnych form wsparcia – pielęgniarki środowiskowej, opiekunki z ośrodka pomocy społecznej czy płatnej opiekunki – korzysta stosunkowo niewielka grupa osób starszych.

Główna bolączka: finanse

Osoby starsze mające trudności z wykonywaniem niektórych codziennych czynności otrzymują różnorodną pomoc – najczęściej związaną z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Niewiele rzadziej wsparcie polega na dotrzymywaniu towarzystwa i udzielaniu porad w ważnych sprawach. Większość seniorów wymagających opieki otrzymuje pomoc w załatwianiu różnych spraw np. u lekarza, w urzędzie, w banku, a także pielęgnowana jest w chorobie.

Najczęściej niezaspakajane pozostają . Co trzecia starsza osoba mająca problemy z wykonywaniem niektórych codziennych czynności nie otrzymuje wsparcia finansowego, mimo że go potrzebuje. Innym obszarem, w którym otrzymywana pomoc jest niedostateczna jest załatwianie różnych spraw np. u lekarza, w urzędzie, w banku – deficyt w tym obszarze deklaruje co ósma osoba dotknięta problemami podeszłego wieku.