NIK o MOPS i PCPR

NIK zbadała, jak powiaty realizują swoje obowiązki w zakresie pomocy rodzinie. Kontrolą objęto 40 instytucji: 26 powiatowych centrów pomocy rodzinie (PCPR) oraz 14 miejskich ośrodków pomocy rodzinie (MOPR) lub miejskich ośrodków pomocy społecznej (MOPS). Ocenę pozytywną otrzymało tylko 7 z nich: MOPS w Suwałkach i Elblągu, MOPR w Piotrkowie Trybunalskim i Skierniewicach, PCPR w Lesku, Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych.

Zdaniem kontrolerów NIK największym problemem jest brak właściwej współpracy na etapie ustanawiania rodzin zastępczych między instytucjami powołanymi do pomocy rodzinie a sądami rodzinnymi. Bardzo często zdarza się, że sądy ustanawiają rodzicami zastępczymi osoby karane lub takie, które w przeszłości porzuciły własne dzieci, nie uwzględniając negatywnych opinii ośrodków lub centrów. Takie sytuacje miały miejsce w 70% skontrolowanych ośrodków.

Nie bez winy są także ośrodki i centra pomocy rodzinie, które nie zawsze monitorują sytuację dzieci w rodzinach zastępczych, tłumacząc to zazwyczaj brakami kadrowymi. 14 ze skontrolowanych 40 ośrodków nie powiadamiało sądów o nieprawidłowym funkcjonowaniu rodzin, mimo że prawo nakłada na nie taki obowiązek, a sądy z kolei nie zawsze uwzględniały wnioski pozostałych 26 centrów lub ośrodków o rozwiązanie rodzin zastępczych, jeśli nie spełniały one swoich funkcji.

Kontrola wykazała również, że kandydaci na rodziców zastępczych często rezygnują ze swoich planów po zapoznaniu się ze stawianymi warunkami i informacjami dotyczącymi np. pomocy finansowej czy szkoleń. Efektem tego jest spadek liczby rodzin zastępczych w latach 2006 - I półrocze 2008. Na terenie badanych powiatów liczba rodzin zastępczych spadła o 97 i umieszczono w nich o 207 dzieci mniej. Zastrzeżenia NIK wzbudziły także strategie rozwiązywania problemów społecznych, które powinny opracować ośrodki powołane do pomocy rodzinie.