Sondaż: rodzinne grudniowe świętowanie

Sposób przeżywania świąt związany jest w największym stopniu z wiekiem. Młodzi Polacy (od 18 do 34 lat) w zdecydowanej większości deklarują, że Boże Narodzenie jest dla nich przede wszystkim świętem rodzinnym. Osoby po 35 roku życia częściej doceniają religijny aspekt świąt, natomiast dla najstarszych badanych (mających 65 lat i więcej) religia jest w tym kontekście nieco ważniejsza niż rodzina.

Istotne znaczenie dla osobistego sposobu przeżywania Bożego Narodzenia ma również wykształcenie, miejsce zamieszkania i deklarowany udział w praktykach religijnych. Ogólnie rzecz biorąc, religijnym podejściem do świąt częściej niż przeciętnie cechują się osoby z wykształceniem podstawowym, mieszkańcy wsi i respondenci regularnie uczestniczący w praktykach religijnych. Warto przy tym zwrócić uwagę na specyfikę „bożonarodzeniowej religijności”: w czasie świąt kwestia ta staje się ważna również dla części osób, które w ciągu roku sporadycznie uczestniczą w praktykach religijnych bądź w ogóle nie biorą w nich udziału.

Rodzinny charakter Bożego Narodzenia potwierdzają deklaracje Polaków na temat najważniejszego dla nich elementu świąt.

Dla zdecydowanej większości Polaków najważniejsze w czasie świąt Bożego Narodzenia są elementy odwołujące się do życia rodzinnego i tradycji: spędzenie czasu z najbliższymi, wyjątkowa atmosfera tych dni, podtrzymywanie zwyczajów. Opinii w tym zakresie nie różnicuje sytuacja społeczno-demograficzna. Wyjątkiem jest tradycja, która ma relatywnie mniejsze znaczenie dla osób najmłodszych.

Dla dużej części Polaków najważniejszy w czasie Bożego Narodzenia jest religijny aspekt świąt: uczestniczenie w nabożeństwach, wspomnienie narodzin Jezusa Chrystusa, przeżycie duchowej odnowy. O tych sprawach częściej w porównaniu z innymi mówią osoby najstarsze, mieszkańcy wsi i badani regularnie praktykujący.

Religijny i świecki sposób przeżywania świąt nie wykluczają się nawzajem – przenikanie się tych dwóch elementów stanowi o specyficznym charakterze polskiego Bożego Narodzenia, które – choć ze swej istoty religijne – przeżywane jest uroczyście zarówno przez wierzących, jak i niewierzących.

Polacy traktują Boże Narodzenie przede wszystkim jako święto rodzinne, a zatem Wigilię spędzają najczęściej z najbliższą rodziną: rodzicami, współmałżonkami, dziećmi, rodzeństwem, rzadziej – w towarzystwie dalszych krewnych bądź znajomych. Polacy realizują w praktyce zasadę, że Wigilia nie powinna być spędzana samotnie: tylko nieliczni przyznają, że tego wieczoru są sami.